Nadolig ym Methlehem

 

Mae maer Bethlehem wedi cyhoeddi eu bod nhw yn dathlu Nadolig yn y ddinas eleni, roedd dathliadau wedi eu hatal ers dwy flynedd oherwydd y rhyfel yn Gaza.  Yr eironi ydi fod y mur y mae llywodraeth Israel wedi ei godi i wahanu Israeliaid a Phalestiniaid bron yn amgylchynu dinas Bethlehem.  Dileu y mur rhwng Duw a dyn oedd canlyniad mawr y geni ym Methlehem, daeth Duw ei hun i’r byd, yng ngenedigaeth Iesu.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

 

                                                        

Mae Ioan yn disgrifio’r geni mewn termau diwinyddol.  Daeth yn Gair yn gnawd.  Y Gair yw cyfarchiad Duw a pherthynas Duw efo’r cread.  Ar ei Air, yn ôl Genesis y mae’r cread wedi dod i fodolaeth.  Dywedodd Duw “Bydded goleuni a goleuni a fu” a thrwy’r Hen Destament y mae Duw yn galw ar ei broffwydi i ddweud “Fe hyn y dywed yr Arglwydd...”  Ond ym Methlehem, mae’r Gair, oedd yn bod yn y dechreuad yn gwisgo cnawd, yn dod i fyw yn ein plith.  Trwyddo mae’r mur oedd rhwng Duw a’i bobl wedi ei chwalu.  Trwy ei gariad aberthol yn dod i’n byd, a gwneud ei hun yn agored i anaf a gwrthodiad  roedd yn mynnu ein gwneud ni’n agos ato.

Ond o gredu yn yr un sydd dymchwel muriau, mae na alwad wedyn ar i ninnau ddymchwel muriau.  Yr oedd y Crist yn tynnu pobl ynghyd, boed hynny drwy ddeuddeg disgybl gwahanol iawn i’w gilydd, neu grŵp o ferched – rhai yn gyfoethog, eraill yn dlawd, rhai wedi eu hiachau eraill wedi profi maddeuant, neu boed drwy greu cyfeillgarwch gyda publicanod a phechaduriaid.  Trwy hynny mae’n gosod yr un cyfrifoldeb ar ei ddilynwyr, i greu eglwys a chymuned groesawgar i bawb, un sydd yn chwalu muriau.  Mae gofyn felly i ni chwalu muriau rhagfarnau, muriau rhyngom a’r dieithryn neu’r alltud, muriau rhyngom a’r gwrthodedig yn ein cymdeithas, a dyna pam fod muriau uchel o

gwmpas Bethlehem mor eironig ar ŵyl y geni.

Erbyn hyn mae’r mur yna yn cynrychioli llawer iawn mwy na gwahanu, trodd yn fur casineb a gwrthdaro yn Gaza.  Herod oedd adeiladydd a cheidwad y mur adeg geni Crist, ac fe laddodd y plant ym Methlehem er mwyn diogelu’r mur.  Bellach mae geiriau Jeremeia’r proffwyd yn gri y rhai hynny sydd dioddef oherwydd muriau a chasineb ein hoes ni.

“Clywyd llef yn Rama,

wylofain a galaru dwys;

Rachel yn wylo am ei phlant,

ac ni fynnai ei chysuro, am nad oeddent mwy.”

 

Mae’r wylofain i’w glywed yn Gaza ac yn Wcrain a chymaint o wledydd eraill o hyd.  Ond y mae mur yn achos galaru dwys, ac wrth i wleidyddiaeth casineb a beio’r arall ddod yn fwy a mwy amlwg rhaid i bobl Crist fynnu fod y muriau yn cael eu dymchwel.  Daeth y Gair yn gnawd, boed i’r Gair barhau i fod yn gnawd yn y ffordd rydym ni yn byw.